پژمان دشتی نژاد، جزو اولین وبلاگ نویسان ایرانی است. او تجربه های کاری مناسبی در دو کمپانی گوگل و اریکسون به دست آورده است. اینترنت بازها، نوشته های پژمان را در سایت «یه وجب خاک اینترنت» به نشانی cyberpejman.com دنبال می کنند. او در این مصاحبه، چکیده هشت سال تجربه تحصیل، کار و کارآفرینی اش را بیان کرده است.
بد نیست برای شروع درباره تحصیلات و کارهایی که کرده ای صحبت کنیم.من در مقطع فوق لیسانس در دانشگاه سلطنتی استکهلم تحصیل می کنم. در حال حاضر هم دارم برای شرکت اریکسون کار می کنم. البته کارم در اریکسون پروژه ای است که خودم پیشنهادش را داده بودم. دو ماه طول کشید تا اریکسون مجاب شد که روی این پروژه کار کنم. پروژه در حوزه امنیت موبایل های هوشمند است. لیسانس و فوق لیسانس من IT است. البته همیشه سعی کرده ام درسم را در دو قسمت پیش ببرم. هم مهندسی و هم بازرگانی. در حوزه مهندسی روی امنیت شبکه به خصوص شبکه های بی سیم و روی موبایل های هوشمند کار کرده ام. واحدهای درسی بسیاری را هم در مورد بازرگانی و مدیریت خوانده ام. از جمله مدیریت امور مشترکین، اما حوزه اصلی مطالعاتم کارآفرینی بوده است. من یک سال برای گوگل کار کردم. آنجا در مقر اصلی گوگل در اروپا بودم، در دوبلین. در گوگل مدیریت سیستم های کنفرانس از راه دور را بر عهده داشتم. ضمن این که آموزش هم می دادم. الان هم علاوه بر کار تمام وقت در اریکسون، در شرکتی که خودم تاسیس کرده ام مشغول به کارم.
بسیار خوب. موافقی بحث را با نحوه استخدام و فرآیندهای مشغول به کار شدن در شرکت های بزرگ شروع کنیم؟ سرفصل هایی که برای استخدام شدن باید به آن ها توجه کرد چیست؟پاسخ به این سوال دو بخش دارد. بخش اول مربوط به پروسه ای است که یک نفر بخواهد برای استخدام در شرکت های بزرگ اقدام کند. اغلب کمپانی های بزرگ اصولا در وب سایت خود این امکان را فراهم می کنند. پروسه خیلی عجیبی هم نیست. آن ها مشخصات می خواهند و شما باید رزومه و cover letter بفرستی. طبیعتا هر جایی، شرایط خود را دارد. مثلا برخی می گویند ما فقط مقیم اروپا می خواهیم. اما قسمت دوم جواب سرفصل هایی است که برای شرکت ها مهمند.
اولین نکته این است که رزومه را حرفه ای و مناسب تهیه کنیم. فرم ظاهری رزومه بسیار مهم است. درست کردن یک رزومه با ساختار و چیدمان استاندارد، واقعا مهم است. نکته دومی که برای شرکت ها اهمیت دارد، کارهای فوق برنامه ای است که فرد انجام داده. این که عضو NGO بوده یا در کارهای خیریه شرکت داشته، برای آن ها مهم است. آن ها می خواهند بدانند کارمندشان، خارج از محیط کار چه می کند. حتی نوع ورزشی که انجام می دهیم یا سازی که می توانیم برای آن ها اهمیت دارد. نکته سوم، داشتن توانایی های مدیریتی در دو حوزه مدیریت پروژه و مدیریت انسانی است. شرکت ها همیشه به دنبال کم کردن هزینه های خودند و علاقه دارند کسی را استخدام کنند که هم در رشته خود موفق باشد هم بتواند پروژه و انسان ها را مدیریت کند. نکته چهارم، زبان انگلیسی است. این شاید برای ایرانی ها که زبانشان ضعیف است، مهم باشد. این که کسی انگلیسی را مسلط باشد، یک پیش فرض است. اما اگر بتواند زبان سومی را هم بلد باشد، در استخدام او خیلی تاثیر دارد. مسئله پنجم، کار بلد بودن است. تا زمانی که فرد دانش کافی برای انجام کاری نداشته باشد، نباید به شرکت اعلام کند که می خواهد در آن رشته کار کند. شاید بتوان مراحل اولیه استخدام را گذراند اما در مراحل سخت مصاحبه، به راحتی مشخص می شود که فرد تا چه اندازه می تواند از پس کار برآید. آنجا باید بتواند ریزترین سوالات را هم پاسخ دهد. به خصوص که اگر به این دلیل رد شود، نام و اطلاعاتش در بانک رزومه ها باقی می ماند و سابقه خوبی به حساب نمی آید. نکته ششم، داشتن اطلاعات کافی درباره شرکت مقصد است. مهم است که در حین مصاحبه، اطلاعاتی حداقلی درباره جدیدترین اخبار شرکت داشته باشیم. دانستن این امر هم سخت نیست. اخبار کمپانی های بزرگ در اینترنت وجود دارد. هفتمین نکته مهم، پست هایی است که فرد پیش از این داشته است. البته نتایج کار هم اهمیت خاصی دارد. برای شرکت ها مهم است که بدانند افراد تا به حال چه کرده اند و از آن ها می خواهند نتایج کارهایشان را ارائه دهند. این نتایج باید قابل لمس باشد و صرف این که کسی بگوید در شرکتی، قائم مقام مدیرعامل بوده، دردی را دوا نمی کند. نکته هشتم هم نوشتن یک نامه درخواست با ظاهری خوب است. مهم است که خود را خوب معرفی کنیم و در این نامه بگوییم که چرا فکر می کنیم به درد این کار می خوریم. داشتن یکدرخواست خوب، مقدمه ای است که شرکت ها به سراغ رزومه شخص بروند.
در گوگل مصاحبه ورودی هم وجود دارد؟بله. در گوگل بستگی دارد که فرد را برای چه کاری بخواهند. مراحل اولیه مصاحبه به صورت تلفنی است و در مرحله حضوری گاهی ممکن است مصاحبه 8 ساعت هم طول بکشد.
فکر می کنی بیشترین سودی که کار کردن در گوگل دارد چیست؟گوگل بینش کاری مرا عوض کرد. من در گوگل آن چیزهایی را که خوانده بودم، از نزدیک دیدم. البته کاستی های گوگل را هم دیدم. خوبی ها را همیشه می توان از طریق اخبار دید اما این که بدانیم آن ها چگونه کاستی ها را حل می کنند، آموزنده است. کار در گوگل حداکثر حرفه ای بودن را می طلبد. برای همین هم گوگل، هر امکاناتی را که بخواهی در اختیارت قرار می دهد. مثلا اگر بخواهی یک لپ تاپ دیگر به تو می دهد. تسهیلات جانبی اش مانند غذا و محل ورزش و سایر امکانات تفریحی، به شدت در بالا رفتن راندمان کاری تاثیر دارد.
پیدا کردن ارتباط های خوب هم شاید یکی از مزایای کار در چنین شرکتی باشد.
پیدا کردن ارتباطات واقعا مهم است. من در آنجا توانستم با سالار کمانگر و امید کردستانی (دو مدیر ارشد گوگل) آشنا شوم. در اریکسون شرایط از جهات دیگری بهتر است. به دلیل این که پروژه مال خودم است، بهتر می توانم پتانسیل هایم را به کار بگیرم.
به کاستی های گوگل اشاره کردی. آنجا مدیران چگونه می توانند مشکلات را حل کنند؟گوگل یک محیط فوق حرفه ای است. همه کارمندان از قبل تجربیاتی دارند و در گوگل آن را با تمام قوا به کار می گیرند. گوگل یک شرکت امریکایی است و امریکایی ها اصولا خیلی با اعداد و ارقام سر و کار دارند. کارمندان هر سه ماه یک بار گزارش بازدهی کارشان را می نویسند. این گزارش به مدیران بالاتر داده می شود و نتایج نهایی نیز در اختیار هیئت مدیره قرار می گیرد. ضمن این که یک بار در هفته، اعضای هر تیم کاری دور هم جمع می شوند و به صورت آزادانه طرح مشکل می کنند. به هیچ وجه حالت رئیس و مرئوسی وجود ندارد و کاری هم به سابقه و تجربه ندارند. هر کسی که راه حلی دارد بیان می کند و سعی می کنند مشکل را حل کنند. از طرف دیگر به دلیل این که افراد کارشان را دوست دارند، محیط هم دوستانه است. اعضای یک تیم ممکن است در 10 کشور مختلف باشند و گوگل با فراهم کردن بستر ارتباطی مناسب، آن ها را به هم نزدیک می کند. گوگل برای فراهم کردن این شرایط، از همه امکانات استفاده می کند و سیستم های کنفرانس از راه دور این کمپانی، بسیار حرفه ای و البته گران قیمتند. شاید به دلیل قیمت بالای این تجهیزات باشد که سایر شرکت ها نمی توانند به راحتی از این امکانات بهره مند باشند.
راستی ایرانی بودنت، در روند کارها مشکلی به وجود نیاورد؟در شرکت های چند ملیتی، کاری ندارند که تو از کجا آمده ای. حتی در بسیاری از موارد حق ندارند در این زمینه ها چیزی بپرسند. اما حقیقت این است که به دلیل ایرانی بودن، مشکلاتی بر سر راه افراد به وجود می آید. بیشتر هم مربوط به گرفتن اقامت و حق کار است. من ایرانی های دیگری را هم دیده ام که به این خاطر با مشکل روبه رو شده اند. البته به طور کلی، پیدا کردن کار برای یک فرد مهاجر، آسان نیست.
خوانندگان این نشریه، فارغ التحصیلان دانشگاهند. در شرکت های بزرگ، مدرک چه نقشی در موفقیت کاری ایفا می کند؟درباره مدرک نمی توان یک نسخه واحد پیچید. باید ببینیم شرایط چه چیزی را ایجاب می کند. به این بستگی دارد که فرد می خواهد در چه حوزه ای و در کجای دنیا کار کند. در یک شرکت چند ملیتی، شما باید مدرک لیسانس داشته باشی. داشتن فوق لیسانس هم امتیاز ویژه ای است. البته استثنا هم وجود دارد. برخی را پیدا می کنید که فوق حرفه ای اند اما دیپلم دارند. شاید کسی بخواهد جزو این استثناها باشد. مدرک، اولین و شاید تنها چیزی است که یک فرد فارغ التحصیل در دست دارد که بتواند از طریق آن وارد یک شرکت شود. دانشجو هیچ تجربه جدی کاری ندارد و بنابراین با تکیه بر مدرک است که می تواند شروع کند.
جدای از این که یک جوان چه شغلی دارد، لازم است مهارت هایی را بداند که در کار به دردش بخورند. فکر می کنی کدام توانایی ها می تواند به هر کسی در کار کمک کند؟پاسخ این سوال 10 مورد را در بر می گیرد. یک فارغ التحصیل باید بتواند رزومه خوبی بنویسد. حتما باید مهارت های گفت و گو و سخنرانی خود را تقویت کند. کتاب زیاد بخواند و مهارت های مدیریتی (مدیریت پروژه و مدیریت زمان) را بداند. زبان انگلیسی یاد بگیرد. هر جا که می تواند مقاله بنویسد و منتشر کند. کارهای فوق برنامه انجام دهد. کار تیمی را بیاموزد. گزارش نویسی را یاد بگیرد. در حین درس خواندن، درس های تخصصی را خیلی خوب بخواند چون حتما در حین کار به کارش خواهند آمد. حتما هدفمند و هدف گرا باشد. از اهداف کوچک شروع کند و به اهداف بزرگ برسد.
کار کردن در یک شرکت بزرگ چه چالش هایی دارد؟کار کردن در یک شرکت بزرگ چند ملیتی، می تواند 4 چالش بزرگ داشته باشد. اولین نکته این است که باید کار گروهی را در حد حرفه ای بلد باشی و اگر این مهارت را نداشته باشی واقعا با مشکل روبه رو خواهی شد. چالش دوم این است که اعضای یک تیم در کشورهای مختلفی کار می کنند و در شرایط زمانی یکسان نیستند. مثلا یکی از اعضا ساعت 6 بعدازظهر باید با کسی کار کند که در نقطه دیگر از دنیا، 8 صبح سر کار آمده و سر حال تر است. چالش سوم مسافرت های بیش از اندازه است. گاهی این امر بسیار طاقت فرسا می شود و افراد وقت بسیار کمی را در خانه می گذرانند. چالش چهارم هم فشار و استرس بیش از اندازه است. مثلا ما در گوگل وظیفه داشتیم که همه کنفرانس های از راه دور را مدیریت کنیم و وقتی یک ارتباط با مشکل فنی روبه رو می شد، یک دقیقه زمان داشتیم تا آن را رفع کنیم.
در شرکت هایی که کار کرده اید، کارمندان غر هم می زدند؟کارمندان دو دسته اند. آن هایی که در گوگل کار نمی کنند مدام می گویند می خواهم بروم گوگل! اما برای گوگلی ها شاید کیفیت غذا یکی از چیزهایی باشد که برای آن غر بزنند. حتی غر زدن هم مکانیزم دارد و با ارائه بازخورد به شرکت، آن ها نواقص را رفع می کنند. البته من میانه خوبی با هوای ابری ایرلند نداشتم.
کار کردن در یک شرکت بزرگ و معتبر، چه مزیت هایی در اجتماع دارد؟افراد زیادی به خاطر این که در گوگل بودم، به من احترام می گذاشتند. حتی در اداره مهاجرت هم کارهای اداری ام را با تسهیلات و سرعت بیشتری انجام دادند. کار کردن در گوگل، برای ورود به اریکسون هم به دردم خورد. سوئدی ها هم به کسی که در اریکسون کار کند، خیلی احترام می گذارند.
درباره شرکت خودت بگو. در چه مرحله ای است؟راه انداختن این شرکت زمانی که در گوگل بودم شروع شد. نتوانستم طاقت بیاورم و کاری برای خودم راه نیندازم. یک ایده را انتخاب کردم و در استکهلم، آن را راه اندازی کردم. سه ماه است که شرکت شروع به کارکرده اما در مرحله نهان است. اگر مقدمات فراهم شود، به صورت تمام وقت روی آن کار خواهم کرد.
portal.razdanesh.com
http://www.hipersian.com/content/6022-%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%D9%BE%DA%98%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B4%D8%AA%D9%8A-%D9%86%DA%98%D8%A7%D8%AF-%D8%8C-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%88%D9%81%D9%82-%D8%A7%D9%8A%D8%B1.html
واقعاّ ممنون عالی بود