مراکز رشد [8]
نگرش به وجود آمده در جهت افزایش سهم بخش خصوصی در فعالیتهای فناوری و پژوهشی اقتصاد محور و نیز توجه به کارآفرینی مولد برای دانش آموختگان، نیاز به شکل گیری موسسات خصوصی در عرصههای مختلف فناوری را آشکار می سازد. بنیانگذاران این موسسات که به عنوان کارآفرینان مخاطره جو مطرح می شوند، دست به گریبان مشکلاتی از قبیل هزینه بالای راه اندازی و فقدان تجربه در زمینههای مدیریتی به ویژه در حیطه فناوری، عدم آشنایی با شیوههای تجاری سازی ایدهها هستند که در بیشتر موارد سبب کاهش انگیزهها و یا عدم موفقیت چشمگیر می گردد.
مراکز رشد [8]
نگرش به وجود آمده در جهت افزایش سهم بخش خصوصی در فعالیتهای فناوری و پژوهشی اقتصاد محور و نیز توجه به کارآفرینی مولد برای دانش آموختگان، نیاز به شکل گیری موسسات خصوصی در عرصههای مختلف فناوری را آشکار می سازد. بنیانگذاران این موسسات که به عنوان کارآفرینان مخاطره جو مطرح می شوند، دست به گریبان مشکلاتی از قبیل هزینه بالای راه اندازی و فقدان تجربه در زمینههای مدیریتی به ویژه در حیطه فناوری، عدم آشنایی با شیوههای تجاری سازی ایدهها هستند که در بیشتر موارد سبب کاهش انگیزهها و یا عدم موفقیت چشمگیر می گردد.
تعاریف مرکز رشد[7]
1) مرکز رشد مرکزی است که در آن نوآوران باهم جمع می شوند تا یک تجمع دائمی برای پشتیبانی ایجاد شرکتها و مساعدت ویاری در هدایت مطالعات امکان سنجی بازاریابی و فناوری وآماده سازی برنامه های تحقیق و توسعه داشته باشند و فضائی برای پرورش و جذب سرمایه های خصوصی و دولتی داشته باشند.
2) هدف از انکوباتورهای تجاری که در اوایل دهه 1980، به واسطه تجارب بدست آمده از خدمات توسعه تجاری بوجود آمدند، کمک به فرایند ایجاد شرکتهای سرمایهگذاری ریسکپذیر است. تعداد آنها در مجموع از 200 انکوباتور در یک دهه قبل به 2000 عدد تا این زمان افزایش یافته است که از این میان، 100 انکوباتور در چین، 74 عدد در برزیل، و 50 عدد در کره جنوبی واقع شدهاند. انکوباتورها، فضاهای کاری مشمول یارانه دولتی هستند که دارای امکانات مشترک، خدمات مشاورهای، آموزش، اطلاعات و دسترسی به شبکههای بیرونی برای گروههای کارآفرین میباشند.این کمک متمرکز به شرکتهای منتخب، با هدف افزایش چند برابر امکان ادامه حیات آنها انجام میشود.
3) مرکز رشد یک موسسه حمایتی در جهت کمک به شرکتهای کوچک و نوپا از طریق ارائه خدمات مالی، مشاوره ای و آموزشی میباشد. مراکز رشد با جلب سرمایههای اولیه و ریسک پذیر برای این شرکتها موجب رشد و دوام آنها به میزان80 درصد می شوند.شرکتهایی که دوره استقرار در مرکز رشد را با موفقیت می گذرانند می توانند به طور مستقل به فعالیت اقتصادی خود ادامه دهند. مرکز رشد فناوری نوع خاصی از مراکز رشد است که از شرکتهای فعال در زمینه فناوریهای نو حمایت می کند. مراکز رشد دانشگاهی جزو معتبرترین مراکز رشد دنیا بوده و از امکانات موجود در دانشگاهها استفاده می کنند.
4) مرکز رشد (انکوباتور)، آنگونه که در فرهنگ لغت آمده به معنای ماشین جوجهکشی، گرمخانه، یا دستگاه نگهداری نوزادان نارس است. این واژه مصدر to incubate ساخته شده است که بر مفاهیم تکثیر کردن، کشت دادن، رشد کردن و تکوین یافتن دلالت دارد. در ادبیات کارآفرینی، انکوباتورها در زمره زیرساختهای فنی قرار میگیرند و نهادها یا چارچوبهایی هستند که برای پرورش یا ایجاد کسب و کارهای کوچک تأسیس میشوند [9].
5) مراکز رشد جهت مساعدت در بکارگیری سرمایه و آماده سازی جهت تجاری سازی و بازاریابی ایده های نو و تجاری سازی تحقیق و توسعه و فعالیتهای نوآورانه و فراهم کردن امکانات فیزیکی مناسب برای انجام هرپروژه شامل دستگاهها و تجهیزات آزمایشگاهی و لوازم اداری و ارائه راهنمائیهای مدیریتی،بازاریابی و ایجاد یک فضای حرفه ای تأسیس می گردد [7].
6) مرکز رشد مکانی است که هستهها و مؤسسات فناوری پویا و فعال در حوزه مختلف صنعتی و خدماتی در آن مستقر شده و از خدمات عمومی، تجهیزات و امکانات اولیه مورد نیاز، خدمات مشاوره و پشتیبانیهای تخصصی بهرهمند میگردند.این مرکز، محیطی پویا به منظور جذب و پرورش ایدههای نوآورانه و تبدیل آنها به کسب و کارهای موفق را فراهم میآورد.در واقع، مرکز رشد به عنوان مکانیزم مؤثربرای کاربرد پتانسیل علمی دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی و همچنین استعدادهای مهندسان در کاربردهای تجاری توجه همگان را جلب نموده اند و بعنوان روش بکارگیری مجدد متخصصان و محققان با کیفیت بالا مفید می باشد[9].
7) آنگونه که در اسناد سازمان جهانی مالکیت فکری آمده، مراکز رشد طرحهایی مبتنی بر نوآوری هستند که از کادر مدیریتی کوچکی تشکیل شده است و دارای مکان فیزیکی و تسهیلات مشترک هستند. مراکز رشد معمولاً در کنار یک مرکز تحقیقاتی یا دانشگاهی که خدمات پشتیبانی (اعم از فنی یا غیر فنی) را برای تبدیل (یا پرورش) یک نوآوری یا یک اختراع به یک شرکت صنعتی ارائه میکند تأسیس میشوند[10].
8) مکانی است که هستهها و مؤسسات فناوری پویا و فعال در حوزه مختلف صنعتی و خدماتی در آن مستقر شده و از خدمات عمومی، تجهیزات و امکانات اولیه مورد نیاز، خدمات مشاوره و پشتیبانیهای تخصصی بهرهمند میگردند.این مرکز، محیطی پویا به منظور جذب و پرورش ایدههای نوآورانه و تبدیل آنها به کسب و کارهای موفق را فراهم میآورد.در واقع، مرکز رشد سازمانی است تحت مدیریت متخصصین حرفهای که با ارائه خدمات حمایتی به دنبال ایجاد و توسعه کسب و کارهای جدید توسط کارآفرینانی است که در قالب واحدهای نوپای فعال در زمینههای مختلف صنعتی و خدماتی فعالیت میکنند و اهداف اقتصادی مبتنی بر دانش و فن دارند [9].
9) مرکزی است تحت مدیریت متخصصین حرفهای که با ارائهی خدمات حمایتی از ایجاد و توسعهی حرفههای جدید توسط کارآفرینانی که در قالب واحدهای نوپای فعال در زمینههای مختلف منتهی به فناوری متشکل شدهاند و اهداف اقتصادی مبتنی بر دانش و فناوری دارند، پشتیبانی میکند. این خدمات شامل موارد زیر است[8]:
تأمین محل کار (به صورت اجاره)
خدمات آزمایشگاهی، کارگاهی و اطلاعرسانی
خدمات مدیریتی، حقوقی، مالی، اعتباری، پروژهیابی و بازاریابی
آموزشهای تخصصی ویژه و مشاوره
انواع مراکز رشد[11]
1) از نظر رویکرد اقتصادی
2) از نقطه نظر سرمایه گذاری و مدیریت
3) از نقطه نظر موقعیت استقرار
4) از نظر وابستگی سازمانی
5) از نظر زمینه تخصصی موسسات
وظایف مراکز رشد[8]
1) حمایت مالی از واحدهای مستقر در مرکز رشد.
2) تلاش برای فراهم آوردن حمایتهای قانونی جهت تسریع رشد واحدهای مستقر در مرکز رشد.
3) ارائه خدمات و مشاورههای مورد نیاز واحدها در راستای تبدیل ایدههای نو به محصولات قابل تجاری شده و تجاری سازی آنها.
4) نظارت بر روند رشد واحدها و تحلیل مستمر دستاوردها با هدف افزایش کارایی مرکز رشد.
5) نظارت بر فعالیتهای واحدهای فناوری در تحقق ایده محوری آنها.
6) ایجاد بخش رشد مقدماتی در صورت نیاز.
خدمات ارائه شده در مراکز رشد[7]
1) تامین محل کار (به صورت اجاره).
2) خدمات آزمایشگاهی، کارگاهی و اطلاع رسانی.
3) خدمات مدیریتی، حقوقی، مالی، اعتباری، پروژه یابی و بازاریابی.
4) آموزشهای تخصصی ویژه و مشاوره.
5) سایر خدمات مرتبط با توسعه، رشد و ارتقای واحدهای فناوری.
6) خدمات عمومی (اسکان- منشیگری- تایپ و تکثیر- ارسال مراسلات) .
7) خدمات اطلاع رسانی (شبکه LAN – شبکه اینترنت- Web Site – کتابخانه).
8) خدمات فنی و تخصصی (آزمایشگاه و کارگاه).
9) خدمات مشاوره ای (مشاوره: حقوقی، مالی و بازار یابی، مالیاتی و بیمه).
10) خدمات مورد تقاضای دائمی موسسات.